Cách để trở nên quyết đoán hơn

Bài viết được dịch từ chia sẻ gốc: How To Be More Assertive.

—

Tôi học được cách trở nên quyết đoán hơn từ mẹ của tôi. Bà luôn thể hiện cảm xúc của mình, thoải mái với việc nói “không”, luôn nghĩ tới lợi ích gia đình mỗi khi hành động, và cũng nghĩ tới lợi ích của những người khác nữa.

Bà là người quyết đoán nhất mà tôi biết. Không một ai có thể lợi dụng bà. Nếu bạn thử, bà sẽ cho bạn biết điều đó, và bạn sẽ không hề thích phản ứng của bà đâu.

Sự quyết đoán thực sự là gì. Robert E. Alberti và Michael L. Emmons được coi là hai chuyên gia hàng đầu về sự quyết đoán. Cuốn sách Your Perfect Right của họ được xuất bản đầu tiên vào năm 1970 là cuốn sách kinh điển về chủ đề này. Theo hai tác giả, những hành vi quyết đoán được định nghĩa như sau: 

“Những hành vi mà khiến một người hành động trong lợi ích cao nhất của chính họ, đứng dậy vì bản thân mình mà không lo lắng thái quá, thể hiện cảm xúc chân thực một cách thoải mái, hay thực hiện quyền của anh ta mà không phủ nhận quyền của người khác.” 

Nói chung, có ba kiểu hành vi:

• Thụ động: Gián tiếp, không thành thật, không nắm quyền kiểm soát, cố gắng làm đẹp lòng người khác bằng mọi giá, tập trung vào người khác.
• Quyết đoán: Trực tiếp, trung thực, hiểu rõ giá trị bản thân, thẳng thắn, tập trung vào bản thân, tôn trọng người khác.
• Hung hãn: Gây hại, ích kỷ, sẵn sàng giành chiến thắng bằng mọi giá, bào chữa cho hành động của mình, muốn kiểm soát người khác. 

Nếu bạn quan sát mọi người trong xã hội, hầu hết các hành vi đều xảy ra ở mức độ cao nhất. Bạn thường chứng kiến sự không thành thật ở nhà, với bạn bè, và ở nơi làm việc bao lâu một lần? Không phải bởi vì lúc nào mọi người cũng có những ý định xấu. Nhưng hầu hết là bởi vì phần lớn con người là thụ động. Họ sợ phải đối diện nên thay vì vậy, họ thích nói dối.

Nhưng cũng có nhiều người rất hung hãn. Mọi người nói rằng sự hung hãn ngày càng trở nên phổ biến trên thế giới. Tôi không biết điều này, nhưng tôi biết chắc chắn rằng không ai muốn làm bạn với những người hung hãn, thích tấn công người khác. 

Cái ở giữa là người bạn muốn trở thành. Bạn muốn được tôn trọng, cứng rắn và không hung hãn. Đó chính là bản chất của sự quyết đoán.

Một kỹ thuật để trở nên quyết đoán hơn

Nhưng làm thế nào để bạn trở nên quyết đoán hơn? Giống như bất cứ điều gì trong cuộc sống bạn muốn cải thiện, bạn buộc phải luyện tập. Và cách tốt nhất để luyện tập đó là với những người thích công kích và trong những tình huống phải đối diện.

Lần tới khi bạn trải qua một tình huống căng thẳng hay khi bạn buộc phải đối diện với một người thích công kích thì hãy làm như thế này: Tách bản thân ra khỏi người đó và sự việc. Nói với bản thân rằng bạn muốn quan sát chuyện gì dang diễn ra.

Không bao giờ bạn muốn để cảm xúc xen lấn vào những gì đang xảy ra. Đó là điều quan trọng nhất nếu bạn muốn trở nên quyết đoán hơn. Một khi bạn đã tách bản thân ra rồi thì đơn giản là bạn sẽ thẳng thẳn. Tôi biết điều này nghe có vẻ mơ hồ, nhưng tôi sẽ cho bạn một ví dụ:

Hôm trước tôi có gọi tới một công ty xây dựng mà được cho là sẽ sửa chữa việc rò rỉ nước ở căn hộ của tôi. Một người đàn ông cố gắng lờ đi vấn đề của tôi một cách rất thô lỗ và xử lý không hề lịch sự: “Bây giờ chúng tôi không có ai rảnh cả.”

Tôi dừng lại không nói gì, tách bản thân ra khỏi sự việc này và nhận ra nó không phải là chuyện cá nhân, tôi nói: “Vậy tôi nên làm gì? Cứ để mọi thứ ngập trong nước khi mưa xuống sao? Anh sẽ làm gì?”

Câu chuyện cứ tiếp tục như vậy trong một lúc cho tới khi anh ta nói, “Thôi được rồi. Tôi sẽ tự đến sửa cho anh.” Hai tiếng sau đó, anh ta tới căn hộ của tôi và sửa chỗ rò rỉ. Vấn đề được giải quyết.

Bình thường, chúng ta làm nghiêm trọng những vấn đề mà về cơn bản chúng không phải quá tệ. Đó là bởi vì chúng ta cho phép những vấn đề đó trở nên cá nhân. Nhưng chúng ta buộc phải nhận ra rằng những người khác cũng có vấn đề của riêng họ. Chúng không bao giờ là chuyện cá nhân. Hay chúng ta làm điều ngược lại: Chúng ta làm mọi thứ để tránh nghiêm trọng vấn đề. Nhưng cách này không hề hiệu quả.

Trước đây, nếu có điều gì như thế xảy ra, tôi sẽ nói, “Được rồi. Khi nào thì anh sẽ cử một người qua sửa cho tôi?” Và sau đó, tôi chờ đợi. Đấy là một hành động rất cổ điển.

Trên thế giới này, bạn buộc phải quyết đoán để có được điều bạn muốn. Bạn không phải hành động như một người thô lỗ, nhưng bạn phải có một chút đòi hỏi. Tôi coi đó là sự thành thật. Đơn giản là tôi thành thật với người đàn ông đó. Tôi có một vấn đề mà cần được giải quyết.

Tất cả là luyện tập

Khi chúng ta trở nên quyết đoán hơn, chúng ta cần cẩn thận để không lạm dụng nó. Nếu không thì chúng ta sẽ gặp rủi ro trở nên hung hăng hơn hay thích chi phối người khác. Một nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng những người lãnh đạo thân thiện được yêu thích và tôn trọng hơn khi họ có “một sự quyết đoán và ấm áp ở mức độ vừa phải.”

Điều đó rất chính xác. Khi chúng ta quá tử tế, chúng ta có thể gặp rủi ro rằng mọi người sẽ lợi dụng chúng ta. Khi chúng ta quá hung hăng, chúng ta đẩy mọi người ra xa mình. Nhưng nếu chúng ta thẳng thắn nhưng vẫn tôn trọng người khác thì chúng ta sẽ cùng nhau hoàn thành được nhiều thứ hơn.

Thật không may, bạn chỉ có thể trở nên quyết đoán hơn bằng cách phải quyết đoán hơn. Bạn buộc phải luyện tập. Điều giúp ích đó là nhìn mọi tình huống như một cuộc đàm phán.

Tôi rất khuyến khích bạn đọc cuốn Never Split The Difference của Chris Voss. Tôi học được kỹ thuật “làm thế nào tôi có thể làm điều đó” từ cuốn sách này. Khi mọi người giao cho bạn một công việc bạn không thích thì hãy hỏi họ câu hỏi như vậy. Trong trường hợp của tôi, tôi đã đổi câu hỏi thành, “tôi sẽ làm gì?”

Bạn để người khác ra quyết định. Đấy là cách hữu ích để tối phó với những tình huống căng thẳng. Hãy để người khác đưa ra một giải pháp. Nhưng đôi khi, mọi người cần một chút thúc đẩy để hành động. Và đó chính xác là ý nghĩa của sự quyết đoán: một chút dồn ép theo đúng hướng. 

Sách hay về sự quyết đoán:

• Đời ngắn đừng ngủ dài
• Tuổi trẻ sống an nhiên nhưng đừng an phận

Ảnh đầu bài: NeONBRAND