Trở thành người không thể thay thế

Cách đây khoảng 4 năm, mình có làm việc với một cô cũng là sếp của mình. Trong một lần ngồi nói chuyện linh tinh, cô ấy khuyên bọn mình là “hãy trở thành người không thể thay thế.”

Mình không coi đây là một mục tiêu cần đạt được, nhưng ngẫm lại sau một khoảng thời gian làm việc, mình thấy nó thật đúng và ở chừng mực nhất định, mình đã làm được điều đó.

Khi bạn trở thành một người không thể thay thế, nghĩa là bạn đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong team, trong văn phòng, trong công ty, trong gia đình, trong cộng đồng hoặc bất cứ tổ chức nào bạn tham gia, tới mức mà không một ai có thể thay thế bạn. Điều này không có nghĩa bạn nên nhắm tới việc trở thành một người duy nhất không cần đến ai hay trở nên tự phụ. Đúng hơn, bạn nên nỗ lực để phát triển bản thân, hoàn thiện những kỹ năng của bạn và chứng minh chúng bằng những gì bạn làm, để bạn luôn có một chỗ đứng trong công ty, và chỗ đứng đó sẽ không thể nào thay thế được.

Bạn có nhận thấy môi trường làm việc ngày càng thay đổi không? Ngày càng có nhiều người trẻ giỏi và việc họ tham gia vào team hay công ty của bạn có thể là “mối đe dọa”, “thử thách” cho những người đã làm việc ở đó mà không hề cố gắng hay không có những điểm nổi bật. Khả năng không hề nhỏ rằng những người trẻ, giỏi sẽ dần dần lấn át bạn, nổi bật hơn bạn, và sớm thôi, chính bạn sẽ tự đào thải mình ra khỏi công ty. Mình đã từng chứng kiến một vài tình huống như này rồi, và nó xảy ra khá phổ biến đấy. Bạn không thể trách được ai: kể cả công ty hay người mà đã thay thế bạn. Bạn chỉ có thể tự trách chính mình, và nó đúng là như vậy.

Trở thành một người không thế không chỉ trong công việc mà cả trong cuộc sống gia đình nữa. Thử tượng tương xem nếu bạn là một người vợ, bạn là người thấu hiểu, chăm sóc, yêu thương, ân cần, nấu những bữa ăn ngon, dọn dẹp nhà cửa để mỗi lần trở về nhà cửa đều sạch sẽ, gọn gàng, cơm nước đầy đủ, bạn quan tâm, thể hiện tình yêu chân thành…; dù bận rộn công việc đến đâu bạn vẫn có sự ưu tiên cho gia đình, vậy thì có người chồng nào muốn rời bạn chứ? Một người vợ như vậy rất đáng trân trọng.

Coco Chanel có một câu nói như thế này: Để trở nên không thể thay thế, bạn buộc phải trở nên khác biệt. Khác biệt ở đây không có nghĩa là bạn trở nên thật “khác người”, “dị”. Khác biệt ở đây chính là việc bạn không ngừng nỗ lực để tự làm bản thân trở nên nổi bật và sự nổi bật đó được công nhận bởi những người khác, khiến họ luôn muốn ở gần bạn, giữ bạn lại. Có khó không? Không khó. 

Có rất nhiều cách để bạn tạo ra điểm khác cho mình và trở nên là người không thể thay thế. Nếu bạn là writer, sự khác biệt của bạn có thể nằm ở cách bạn dùng từ, giọng điệu, cách hành văn, khiếu hài hước, lối kể chuyện, sự thành thục trong sử dụng các yếu tố ngôn ngữ, khả năng tiếng Anh… của bạn. Bạn có thể tạo điểm khác biệt cho mình từ ít nhất một trong những thành tố này. 

Nếu bạn là một nhân viên kế toán, bạn có thể tạo cho mình sự khác biệt bằng sự cẩn thận, khả năng tính toán, ghi nhớ từng điều luật, cách xử lý tình huống, sự đa nhiệm của bạn không chỉ trong mảng kế toán mà còn là sự hiểu biết về tài chính. Bạn giúp công ty kiểm soát chi phí, cân đối ngân sách…. Trong bất cứ công việc nào bạn cũng có thể tìm kiếm cho mình những “ngách” để phát triển và khiến bạn trở nên khác biệt.

Và lời khuyên cuối cùng, đừng bao giờ ngừng việc học và phát triển chính bạn. Hãy mở rộng những kỹ năng bạn có, trau dồi thêm, tìm hiểu thêm để năng lực của bạn thêm mạnh mẽ. Một người không thể thay thế hôm nay nhưng có thể bị thay thế vào ngày mai nếu như trong một phút giây nào đó, họ tự mãn.

Bạn còn nhớ chương trình Ai là triệu phú chứ? Chú Lại Văn Sâm lùi lại phía sau sân khấu và nhường chỗ cho một người dẫn mới. Có bao nhiêu người đã dừng xem chương trình này. Rất nhiều, mình là một trong số đó. 

Bạn còn nhớ chương trình Đuổi hình bắt chữ? Nó đã trở thành thương hiệu của Xuân Bắc. Có ai có thể thay thế Xuân Bắc không? Có lẽ câu trả lời không hề dễ dàng.

Bản thân họ có thể không định hình cho mình trở thành người không thể thay thế ngay từ lúc đầu, nhưng chính những sự cố gắng, cống hiến, đam mê, không ngừng phát triển của họ đã giúp họ làm được điều đó.