Có bạn hỏi mình như thế này: ”Chị làm ở công ty nước ngoài có cảm giác bị phân biệt, khó hoà nhập không? Em cảm thấy mình không thích nghi được vì lúc nào cũng sợ. Em không hiểu đồng nghiệp đùa cái gì. Không hiểu rõ về văn hoá. Nhiều khi chẳng biết có phải họ đang nói xấu em…”
Để mình nói bạn nghe.
Công ty mình là một công ty thời trang khá có tiếng ở Úc, tên là Bohemian Traders. Bọn mình sản xuất váy theo phong cách bohemian hiện đại, mang hơi hướng châu Âu. Cả công ty có khoảng 10 người làm việc chính, còn lại là partner, supplier, agency…
- 90% đồng nghiệp và các đối tác là người Úc bản địa (da trắng) — chỉ có mình là người châu Á, người Việt.
- Váy, quần áo bên mình thiết kế là “high-end”, tầng lớp có thu nhập cao. Một chiếc váy trong bộ sưu tập mới có giá thấp nhất là 300 AUD. Nói vậy để các bạn biết là designers và sếp bên mình là tầng lớp nào rồi.
- Tiệc to tiệc nhỏ ở công ty, dù chỉ là 15 phút chém gió với nhau ở văn phòng cũng luôn có champagne hoặc rượu. Đi ăn thì đi nhà hàng hạng sang, và sau đó cả team luôn vào pub hoặc bar/club.
- Mình là người duy nhất trong công ty chẳng hiểu biết gì về thời trang, bohemian, ăn mặc thì bình thường.
- Mình là người lùn nhất công ty, duy nhất da vàng.
- Mình là người duy nhất không uống rượu, không bao giờ vào pub/bar/club. Mình chưa bao giờ tham gia các bữa tiệc muộn ở công ty.
Mình có cảm giác lạc loài, khó hoà nhập không?
Trước khi đi làm ở BT, mình đã nghĩ là mình sẽ khó hoà nhập đấy, vì công ty “Tây” quá, lại còn thời trang — đúng điểm yếu của mình. Nhưng thật không ngờ, mình đã làm đây gần 3 tháng tròn nhưng chưa bao giờ mình có cảm giác khó hoà nhập, bị phân biệt hay sợ cả. Mình xông pha vào công ty như thể mình đã làm ở đây từ lâu lắm rồi, chẳng có bất cứ rào cản nào. Thậm chí bạn General Manager còn bảo với agency làm việc cho bọn mình là “I feel like Lavender has been with us for ages” — dù lúc đó mình mới chỉ gia nhập BT khoảng 2 tuần.
Đúng, một phần là vì mình có cơ hội được làm việc ở một công ty mà mọi người, từ sếp tới đồng nghiệp đều thân thiện. Nhưng công ty mà như thế này thì nhiều lắm. Cái mình nhận ra mình đã thích nghi nhanh chóng như vậy đó chính là nhờ sự thay đổi trong tư duy và cách tiếp cận của mình từ trước khi đi làm ở đây.
Nếu ngày trước, mình cực kỳ sợ hãi. Mình đã từng chia sẻ nhiều về điều này trên blog rồi (chắc có bạn đã đọc được). Mình hay bị tâm lý, lo lắng trong các buổi đi làm đầu tiên, thuyết trình, họp hành, làm việc môi trường mới. Nhưng sau một thời gian làm việc freelance, trải qua nhiều thử thách làm việc với các bạn bè quốc tế, mình đã chững chạc hơn. Thế nên, khi nhận được offer từ BT, mình đã kịp vạch ra một chiến lược cho bản thân mình:
- Chấp nhận rằng mình không hiểu gì về thời trang và là người châu Á duy nhất ở công ty. Chấp nhận mình không phải người bản địa nên hiển nhiên, mình sẽ không hiểu được những câu đùa hay các câu chuyện ngoài lề của họ. Đó là sự thật, mình không thể thay đổi.
- Nhưng công ty đã tuyển mình vào vị trí Ecommerce Co-ordinator và cho mình offer chỉ sau một buổi phỏng vấn, điều đó có nghĩa họ công nhận khả năng của mình. Vì thế, mình không được sợ hãi mà phải tự tin vào cái này.
- Vị trí Ecom của mình sẽ tập trung vào thương mại điện tử, nên nó sẽ không bị liên quan nhiều tới việc mình có hiểu gì về thời trang hay không. Mình cũng đã nói rõ với sếp trong buổi phỏng vấn, nhưng họ vẫn đưa mình offer, chứng tỏ đây không phải rào cản. Không phải nghĩ nhiều.
- Mình không uống rượu, không pub, không tiệc tùng. Mình là Christian, mình là người Việt, mình có tiêu chuẩn sống của mình nên không được ngần ngại công bố điều đó.
- Hoà nhập với mọi người hay không là do mình, chứ không phải do người đối diện. Vì vậy, luôn chủ động kết nối với các bạn đồng nghiệp thông qua các công việc liên quan, ghi nhớ tên của họ, chào hỏi họ với thái độ thân thiện, tươi cười, sẵn sàng giúp đỡ đồng nghiệp.
- Làm việc với tinh thần trách nhiệm, nhiệt huyết, nhiều năng lượng. Nỗ lực để hoàn thành những gì thuộc về vị trí của mình và không ngại thử thách.
- Không để ý, suy nghĩ quá nhiều về các tiểu tiết. Không tham gia vào các cuộc nói chuyện to nhỏ, group kín…
- Quan sát mọi người để học hỏi cách hành xử, giao tiếp.
Mình đã vạch ra 7 nguyên tắc này cho bản thân, và chính chúng đã giúp mình hoà nhập công ty rất nhanh chóng.
Giờ đồng nghiệp đều hiểu rõ mình không uống rượu và đến từ một nền văn hoá khác nên họ không tạo bất cứ khó khăn nào cho mình. Mỗi khi họ mời, mình đều nói thẳng thắn với sự thân thiện. Mình không ngần ngại hỗ trợ đồng nghiệp khi họ cần mình. Mình ghi nhớ tên của từng người và tương tác với họ khi cần thiết. Mình không tập trung vào việc đồng nghiệp nghĩ gì về mình, mà mình tập trung vào cách mà mình đối xử với họ. Khi mình muốn họ đối tối với mình, mình phải làm điều đó trước.
Mình thấy vui khi đồng nghiệp gửi email bắt đầu bằng “lovely Lavender”. Hay mọi người bảo nhau là “Lavender is like a fresh air….”
Túm gọn lại, lời khuyên của mình dành cho bạn đó là thay vì để ý quá nhiều tới những người xung quanh và lo lắng họ nghĩ gì về bạn thì (1) hãy chấp nhận sự thật sẽ luôn có các rào cản giữa người bản địa và người nhập cư (văn hoá, ngôn ngữ, thế giới quan…), (2) luôn đối xử tốt, thân thiện với mọi người, và (3) học hỏi điều hay để thích nghi nhưng sống đúng đắn với con người bạn. Đừng quá tập trung vào người khác.
Nếu bạn đã làm vậy mà không nhìn thấy sự tích cực ở môi trường hiện tại thì có thể nó chưa phải là bến đỗ bạn nên dừng.
Hy vọng là chia sẻ này sẽ có ích cho bạn nhé.